KEMAL BATANAY
MÜZİK ARŞİVİ

  Koleksiyondaki malzemeler 30 adet klasörün içindeki 2137 adet gömlekte muhafaza edilmektedir. Koleksiyon çoğunlukla mûsiki erbabının meydana getirdiği nâdide eserlerin bulunduğu, 1342'si Batanay’ın el yazısı ile yazdığı, 789 adet matbu ve 860 adet fotokopi nota kâğıdından, 55 adet orijinal veya fotokopi defter ve  bazıları ciltlenmiş halde olan 396 adet mecmuadan oluşmaktadır.

  Koleksiyonda ayrıca 167 adet muhtelif belge bulunmaktadır. Bu belgelerde bazı güfte ve notalar ile eserlerin ilk dizeleri ve bestekârlarının isimleri yer almaktadır. Ayrıca eser notaları ile şiir ve köşe yazılarının bulunduğu 22 adet gazete kupürü de koleksiyonun bir parçasını teşkil etmektedir. Yayımlanmış bazı önemli eserler de koleksiyonda mevcuttur. Bunlar arasında; Rauf Yektâ Bey'in 1924'te basılan Türk Musikisi Nazariyâtı, İstanbul Belediye Konservatuvarı Tâlimatnâmesi, Türk Kütüphanesi sahibi Hâfız Mehmed Emin Efendi hesabına tab ve neşrolunmuş Musahhah Mevlid-i Şerif isimli eserin ilk 22 sayfası, MEB Türk Mûsikisini Araştırma ve Değerlendirme Komisyonu Türk Mûsikisi Klasikleri'nin muhtelif ciltleri ile şarkı sözlerinin bulunduğu toplam 10 adet eser bulunmaktadır. Koleksiyonda 6 adet konser ve toplantı davetiyesi ile Dinçer Dalkılıç’ın İSAM Kütüphanesi'ne bağışladığı Kemal Batanay ile yapılan ropörtajın ses kaydının bulunduğu iki adet CD de yer almaktadır.

KOLEKSİYONUN MUHTEVASI


  Koleksiyonda yer alan belgelerde formu tespit edilemeyen 140 eser mevcuttur. Ağırlıklı olarak yer alan formlar ve istatistikî bilgileri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bu tabloda eser formlarından güftesi yazılmamış olanlar, güftesi bulunan birbirinden farklı eserler ve bu eserlerin mükerrerleri ile toplam sayı verilmiştir:

 

ESERİN FORMU

GÜFTESİ BULUNMAYAN ESER SAYISI

GÜFTESİ MEVCUT BİRBİRİNDEN FARKLI ESER SAYISI

TOPLAM SAYI

Şarkı

34

1907

3097

Semâi

73

321

760

Türkü

9

567

631

Murabbâ Beste

30

316

736

Kâr

13

160

211

  Koleksiyonda bunların dışında dinî mûsiki formunda muhtelif eserler de yer almaktadır. Bu formda ele alınmış eserlerin sayıları aşağıdadır:

ESERİN FORMU

ESER SAYISI

Âyin

152

İlâhi

144

Nefes

89

Durak

51

Tevşih

39

Mevlid-i Şerif

38

Na't-ı Şerif

15

Salât

5

Duâ

2

Tesbih

2

Mirâciyye

1

Temcid

1

Mersiye

1

Bayram Tekbiri

1

Şuğul

1

  Yalnız sazların icra etmesi için yazılmış olan saz eserlerinin sayıları ise şöyledir:

ESERİN FORMU

ESER SAYISI

Peşrev

428

Saz Semâisi

335

Bar

22

Zeybek

20

Köçekçe

20

Oyun Havası

13

Sirto

8

Longa

6

Taksim

4

Medhal

4

  Çoğunlukta olan bu formların yanında koleksiyonda yer alan diğer formlar ve eser sayıları şöyledir:

ESERİN FORMU

ESER SAYISI

Marş

21

Fantezi

10

Kanto

4

Aydın

3

Ninni

3

Divan

3

Koşma

1

Çember

1

Dûbeyt

1

Bahâriyye

1

KOLEKSİYONUN TASNİFİ

  Koleksiyonun kaba tasnif işlemine 2006 yılında başlanmış, koleksiyondaki belge türleri ve adetleri belirlenmiş, belgeler gömleklenerek klasörlere yerleştirilmiştir.  Bu aşamada Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi öğretim üyesi Doç. Dr. Bilgin Aydın’dan bilimsel destek alınmıştır.

  Koleksiyonun kurumumuza orijinal düzeninde intikal etmemiş olmasından dolayı belgeler kendi düzenleri içerisinde tanımlanmaya çalışılmıştır. Malzeme türleri, dili, varsa tarihleri ve eserlerin güfte,  makam, usul, form, bestekâr ve varsa güfte yazarı bilgilerinin tanımlaması yapılmıştır. Sözlü eserlerin güftelerinin ilk mısraı, literatürden de teyit edilerek tespit edilmiştir. Osmanlıca el yazısı belgelerdeki bazı güftelerin okunması esnasında zorluklar yaşanmıştır. Eserlerin güfte yazarları ve bestekârları tespit edilmiş ve isimleri benzer olan ve birbiriyle karıştırılabilen şahıslar Yılmaz Öztuna'nın Türk Mûsikisi Ansiklopedisi'nden ve Etem Ruhi Üngör'ün Türk Mûsikisi Güfteler Antolojisi'nden kontrol edilerek doğrulanmıştır. Tanımlanmakta zorlanılan eserler hakkında Doç. Dr. Nuri Özcan Bey'e müracaat edilmiştir.

  Koleksiyonda bulunan klasörlerin içindeki her bir malzemeye bir gömlek numarası ve her bir esere bir kayıt numarası verilmiştir. Böylelikle her bir eserin koleksiyon kodu, klasör numarası, gömlek numarası ve kayıt numarasından oluşan bir demirbaş numarası ortaya çıkmıştır. (Örneğin KB : 30 - 2137 - 7192)

  Mûsiki koleksiyonu için özel olarak hazırlanan veri tabanı programına veri girişleri yapılmış, son kontroller ve tashihler yapılarak koleksiyon kullanıcıların istifadesine hazır hale getirilmiştir.

Bu koleksiyonla ilgili yayınlanmış, aşağıda künyesi verilen makaleye ulaşmak için tıklayınız.

Neslihan ARACI GÜLER, “İSAM Kütüphanesi Arşiv Koleksiyonları: Kemal Batanay ve Cüneyd Kosal Müzik Arşivleri”, Bir Dünya Müzik Dergisi, s. 39, Ocak 2019, sf. 30-31. Hazırlayan
Neslihan ARACI
Arşiv Servisi